Η πόλις

Το Θεσσαλικό Θέατρο τιμάει την πόλη της Λάρισας, έναν σπουδαίο πνευματικό της άνθρωπο, το Μάκη Λαχανά και τα 100 χρόνια της Μικρασιατικής Καταστροφής, παρουσιάζοντας το μυθιστόρημα του γνωστού Λαρισαίου ψυχιάτρου και συγγραφέα (Μάκη Λαχανά) με τίτλο Η πόλις, Μυθιστορηματική ανθρωπογεωγραφία της Λάρισας, σε διασκευή και σκηνοθεσία του Δημήτρη Ι. Τσουμάνη.

Η πρεμιέρα της παράστασης πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου στις 9μ.μ., στο θέατρο της Αυλής του Μύλου και οι παραστάσεις θα συνεχιστούν έως και τις 18 Νοεμβρίου στο θέατρο “Κώστας Τσιάνος”. Πραγματοποιήθηκαν παραστάσεις σε αρχαιολογικούς χώρους εντός της πόλης και του νομού, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας, αλλά και σε άλλους εμβληματικούς χώρους της Λάρισας.

Ο συγγραφέας

Ο ψυχίατρος και συγγραφέας Μάκης Λαχανάς (1924-2010) υπήρξε ένα σημείο αναφοράς για τη Λάρισα. Σπούδασε ιατρική στη Θεσσαλονίκη, νευρολογία στο Μόναχο και ψυχιατρική στην Τυβίγκη. Πέρα από τις επιστημονικές του εργασίες πάνω στη σχιζοφρένεια, έγραψε διηγήματα, μυθιστορήματα, ποιήματα, θεατρικά Ο ψυχίατρος και συγγραφέας Μάκης Λαχανάς (1924-2010) υπήρξε ένα σημείο αναφοράς για τη Λάρισα. Σπούδασε ιατρική στη Θεσσαλονίκη, νευρολογία στο Μόναχο και ψυχιατρική στην Τυβίγκη. Πέρα από τις επιστημονικές του εργασίες πάνω στη σχιζοφρένεια, έγραψε διηγήματα, μυθιστορήματα, ποιήματα, θεατρικά έργα και δοκίμια. Διακρίθηκε για το μεταφραστικό του έργο, ενώ εξέδιδε από το 1976 και για δεκαετίες το λογοτεχνικό περιοδικό Σπαρμός.

Η παράσταση

Η Πόλις, μυθιστορηματική ανθρωπογεωγραφία της Λάρισας, είναι το τελευταίο έργο του Λαχανά. Εκδόθηκε το 2009, έναν χρόνο πριν από τον θάνατό του, και είναι αφιερωμένο στους πρόσφυγες όλου του κόσμου.

Ο συγγραφέας αναδημιουργεί μνήμες από τη δική του οικογένεια, που ζούσε στην ακμάζουσα Αδριανούπολη, στην Ανατολική Θράκη. Η αφήγηση αρχίζει το 1912, πριν από το ξέσπασμα του Α’ Βαλκανικού Πολέμου. Οι γυναίκες και τα παιδιά της οικογένειας Φλωριά, που εμπορευόταν το μετάξι της Αδριανούπολης στις παραδουνάβιες χώρες, αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πόλη.

Αναζητώντας καταφύγιο καταλήγουν στη Λάρισα. Η οικογένεια τοποθετείται σε ένα παλιό αρχοντικό στον Άγιο Κωνσταντίνο (συνοικία των εύπορων μουσουλμάνων στην οθωμανική εποχή), όπου πρέπει να συγκατοικήσει με οικογένειες από διάφορα μέρη που έρχονται κατά κύματα, ως το 1922, όταν καταφθάνουν οι πρόσφυγες από τη Σμύρνη: αυτό είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο ο Λαχανάς ξεδιπλώνει την αφήγηση της Λάρισας, της εποχής του Μεσοπολέμου, μέσα από τη ματιά των προσφύγων και μέσα από τις προσωπικές του μνήμες.

Οι ιστορίες που αποτελούν την πρώτη ύλη της παράστασης συχνά προκαλούν έκπληξη. Πρόσωπα και καταστάσεις συνθέτουν ένα μεγάλο ψηφιδωτό, το ψηφιδωτό μιας πόλης σκληρής αλλά και βαθιά ανθρώπινης, αντιφατικής και σχεδόν παγανιστικής. Με κομβικό έτος το 1941, έτος μαρτυρικό, όταν μέσα σε λίγες μέρες η πόλη πλήττεται από βομβαρδισμούς και ισχυρό σεισμό και ισοπεδώνεται σχεδόν ολόκληρη.

Μέσα από τα ερείπια της παλιάς Λάρισας αναδύεται η νέα Λάρισα, μια άλλη πόλη, όπως μέσα από την οθωμανική αναδύεται προηγουμένως η ελληνική Λάρισα: η μεταμόρφωση, το μεγάλο θέμα που διατρέχει όλο το βιβλίο και την παράσταση. Η εχθρική αρχικά για τους πρόσφυγες πόλη, η οποία στη συνέχεια γίνεται η νέα εστία τους, η μήτρα, το χωνευτήρι της νέας ζωής.